A-Infos (tr) Anarşizmin TaHriFi

[Ankara Anarsi Inisiyatifi <ank_aa@yahoo.com>]

 ________________________________________________
   A - I N F O S  H A B E R  S E R V İ S İ
            http://www.ainfos.ca/
        http://ainfos.ca/index24.html
 ________________________________________________

Anarşizmin TaHriFi

İmge Yayınları Şubat 2003 tarihinde Peter Marshall'ın
"Demanding the Impossible: A History of Anarchism"
adlı kitabını Yavuz Alogan'ın çevirmenliğini ve
editörlüğü altında "Anarşizmin Tarihi" başlığıyla
yayımladı. Orjinali 767 sayfa ve normal kapaklı olan
eserin ciltli (sert-kapaklı) ve daha kalın (976 sayfa)
olarak başlığının ise özellikle Anarşizmin Tarihi
biçiminde vurgulanarak basılması hemen göze çarpıyor.
Kitabın çeşitli yerlerde reklamları yayınlandı,
Ankara'daki İmge Kitabevinin girişinde büyük boy bir
afişi duruyor. Bütün bunlar -kolayca tahmin
edebileceğiniz gibi- anarşizmden bahseden kitapların
günümüz Türkiye'sindeki kitap piyasasında "iş yaptığı"
hesabına dayanarak yapılan şeyler; kitabın fiyatı da
"kalınlığı" ile orantılı olarak biraz tuzluca:
29 milyon 500 bin TL.

Son yıllarda çeşitli yayınevleri az önce
vurguladığımız "anarşizmin piyasada iyi iş yaptığı"
savından da hareketle anarşizme vurgu yapan kitaplar
yayımlamaya başladı. Tam da burada, anarşistlerin
oldukça güç koşullarda kurdukları ve en bilineni Kaos
Yayınları olan girişimleri ayrı tuttuğumuzu belirtmek
isteriz. Kuşkusuz herhangi bir konuda olduğu gibi
anarşizm konusunda da kitap çevirme ve yayımlama
işinin yalnızca o fikri savunanların tekelinde olması
gerektiğini iddia etmiyoruz. Bizim bu açıklamayı
yaparken vurgulamak istediğimiz temel nokta, İmge
Yayınevi'nin salt "kar" güdüsüyle -aşağıda açık
örnekleriyle belirteceğimiz şekilde- kitabın
orjinalini tahrif etmesidir. Bu tahrifat çevirmenin
hatası, redaktörün hatası, editörün hatası veya
herhangi bir başka işgörenin hatası olarak kabul
edilemez. Bu tarz tahrifatlarda tahrifatın kaynağını
bulmak yayınevinin görevidir ve dışarıdan gelecek
bütün eleştirilerin muhattabı özürsüz olarak
yayınevidir.

Kitabın girişinde yazarı Peter Marshall'a ayrılan yer
ile çevirmen Yavuz Alogan'a ayrılan yeri
kıyasladığımızda (yazara yarım sayfadan az, çevirmene
ise bir buçuk sayfa) iyi bir çeviri ile
karşılaşacağımız gibi bir sükut-u hayale kapılıyoruz.
Ancak kitabın orjinal baskısında yer alan kitap
hakkındaki Colin Ward, Vernon Richards, John Clark,
Kenneth Minoque gibi tanınmış düşün-insanlarının
övgüleriyle karşılaşınca çevrilen kitabın gerçekten bu
kitap mı olduğunu kendimize sormadan edemiyoruz.

Aşağıda vereceğimiz örnekler çevirideki yanlışların
tümü değildir; Türkçe okuma sırasında fark edilen ve
İngilizce orjinal metinle karşılaştırılıp
kesinleştirilen bu örnekler çevirinin genel durumu
hakkında bilgi vermesi açısından seçilmiştir. Bu
örneklerle yola çıkıldığında, kitabın tamamının
çeviriyle karşılaştırılması durumunda daha vahim bir
tablonun ortaya çıkacağı kanımızca mantıklı bir akıl
yürütmedir.

Şunu da belirtmeliyiz ki bu yanlışlar konusunda ilk
olarak İmge Yayınevi'nin kendisinin bilgisi olması
için elimizden gelen çabayı gösterdik. Ancak yayınevi
çalışanları bizim bu iyiniyetimize karşılık "kitaptaki
hataları yazılı olarak kendilerine iletirsek ve
kendileri gerekli görürse değerlendirmeye alacakları"
gibi baştan-savıcı ve bürokratik bir cevap verdiler.

Özetle; ideolojik ve etik kaygılar bir yana İmge
Yayınevi yayımcılığı tamamen ticari bir iş olarak
görmesine rağmen, her kapitalist işletme gibi "kar"ını
arttırmak için kullandığı serbest piyasa ekonomisinin
temel argümanlarından olan "tüketici hakları"nı BİLE
görmezden geliyor.

Bu noktada; bize düşen kitabın yazarı Peter Marshall'ı
durumdan haberdar etmek ve Türkiyeli okuyuculara
kitabın tahrif edilmemiş bir baskısı yapılana kadar
kitabı bugünkü haliyle satın almama çağrısı yapmaktır.

ANKARA ANARŞİ İNİSİYATİFİ


**********

EK-Kitaptaki çeviri yanlışlarından birkaç örnek:
(Karşılaştırılması açısından Türkçe ve İngilizce
kitapların sayfa numaraları cümlelerin başında
belirtilmiştir)

* Voltaire ateistmiş, üstelik Bakunin'in söylediğini
sandığımız söz ona aitmiş de haberimiz yokmuş (!?):

413 - Ancak Bakunin Tanrının insan özgürlüğüne ve
erdemine yönelik bir tehdit oluşturduğunu, öyle ki,
Voltaire'in "Tanrı eğer varsa, onu yok etmek gerekir"
sözünü hak ettiğini düşünür.

289 - Be that as it may, Bakunin considers God to be
such a threat to human liberty and virtue that he
reverses the phrase of Voltaire to say "if God really
existed, it would be necessary to abolish him."

* Türkçe çeviriden öğrendiğimize göre Proudhon'un
Tanrı ve Devlet adlı bir kitabı varmış. Hayret biz bu
kitabı Bakunin yazdı sanıyorduk (?!):

545 - Tucker, Proudhon'un Tanrı ve Devlet'ini bizzat
çevirip yayımladığında, kitabı, "Paine'in "Akıl Çağı"
ve "İnsan Hakları'nın Güçlendirilmesi ve
Geliştirilmesi", Sol Hegelcilik'in Amerikan bireyci
insan hakları geleneğine uyarlanması olarak tanıttı.

390 - When he published his own translation of
Bakunin's God and the State, Tucker advertised it as
'Paine's "Age of Reason" and "Rights of Man",
Consolidated and Improved, a novel way of grafting
Left Hegelianism onto the American individual
tradition of natural right.

* Murray Bookchin anarko-kapitalistmiş! Allah allah
kafamız karıştı birazcık, çünkü aynı sayfada
Bookchin'in "Kuzey Amerikan anarşizmindeki Komüncü
gelenek" içinde olduğu yazıyor.. Üstelik seksenlerdeki
seçimlerde ABD'de liberteryan partinin üçüncü olduğu
cümlesi atlanmış.

694 - Yetmişli ve seksenli yıllarda Birleşik
Devletler'de, Spooner ve Tucker'dan esinlenen Murray
Bookchin gibi "anarko-kapitalistler" ile birlikte
sağ-liberterizmin yeniden canlandığı görüldü.

502 - The seventies and eighties in the United States
saw a resurgence of right-libertarianism, with
"anarcha-capitalists" like Murray Rothbard drawing
inspiration from Spooner and Tucker. The Libertarian
Party became in the eighties the third largest party
in the country.

694 - Bu arada, Kuzey Amerikan anarşizmindeki Komüncü
gelenek Murray Bookchin'in toplumsal ekolojisini ve
John Clark'ın kültürel ve felsefi yazılarını
benimsedi.

* Bakunin'le ilgili bölümün ilk sayfasına bakacak
olursanız Bakunin "despotizmin entellektüel
savunucusu"ymuş ve üstelik de "katı otoriterizmin
suçlusu"ymuş!! Sizi yormayalım; kitabın İngilizce
orijinalinde geçen sözcüğün kökü "apologise"ın
buradaki anlamı "özür dilemek"; "savunmak" değil.
Ayrıca "katı otoritercilikle suçlanan" Bakunin değil,
despotizm! Yani sözcükler birbirine karışmış, anlam
tersine dönmüş, Bakunin de bunun kurbanı olmuş:

377 - Öte yanda, "despotizmin entellektüel savunucusu"
olarak betimlenmiş ve "katı otoritercilik"le
suçlanmıştır. (İngilizcesi - 263)

* Yine aynı sayfanın (377) başlarında Bakunin'den söz
eden 'O bir "bilimsel" anarşist.' cümlesiyle
karşılaşınca yine şaşırıyorsunuz. İngilizcesinden
kontrol ettiğinizde cümlenin burada bitmediğini bir
sonraki cümleyle birlikte tek bir cümle olarak
değerlendirildiğinde farklı bir anlam taşıdığını görebiliyorsunuz.



*******
                             *******
       ****** A-Infos Haber Servisi ******
      Anarşistlerle ilgili ve anarşistleri ilgilendiren haberler
                       ******
		TALİMATLAR: lists@ainfos.ca
		YANITLAR: a-infos-d@ainfos.ca
		YARDIM: a-infos-org@ainfos.ca
		WWW: http://www.ainfos.ca/
		BİLGİ: http://www.ainfos.ca/org

-A-infos'tan tek dilde ileti almak için lists@ainfos.ca'ya aşağıdaki mesajı gönderin:
                unsubscribe a-infos
                subscribe a-infos-X
 X = en, ca, de, fr, it, pt, vb. (yani, dil kodudur)