A-Infos (tr) DAF, Meydan #44 - Kullan-at Kılavuz: Boşanmalarda Nafaka Uygulaması

Kapitalist işleyiş içerisinde zaman zaman kullanılabilecek ama paylaşma ve dayanışmayla 
örülü özgür dünyada hiçbir şeye yaramayacak bilgiler... ---- Erkek egemen toplumda, 
kadınların yaşamlarını idame ettirebilmelerini sağlayacak olanaklardan erkekler tarafından 
uzak tutuldukları göz önünde tutulduğunda, boşanma davalarında gündeme gelen nafaka 
konusunun önem taşıdığı açıktır. Bu yazımızın konusunu da aile hukuku bağlamında nafaka 
oluşturuyor. Kısaca ifade etmek gerekirse nafaka, boşanma davası sırasında ve sonrasında 
yoksulluğa düşecek eski eşe ve/veya çocuğa ödemekle yükümlü olunan paradır. ---- Yardım, 
tedbir, yoksulluk ve iştirak nafakası olmak üzere dört çeşit nafaka vardır. Nafaka temelde 
eşin geçimi içinse "yoksulluk" ve çocuğun ihtiyaçları için veriliyorsa "iştirak nafakası" 
olarak ayrılmaktadır. Gerek duyulması halinde nafaka almak için tarafların boşanmış olması 
gerekmemektedir, boşanma sürecinde olmaları da tedbir nafakası almak için yeterlidir. 
Boşanma, eğer anlaşmalı bir boşanmaysa boşanma protokolünde nafaka konusu da karara 
bağlanmaktadır. Ancak boşanma çekişmeliyse -taraflar boşanma konusunda ve şartlarında 
anlaşamadılarsa- dava devam ederken Aile Mahkemesi hâkimince tedbir nafakasına hükmedilebilir.

Tedbir nafakasının verilmesi için nafaka yükümlüsünün kusurlu olup olmadığına 
bakılmamaktadır. Ancak nafaka bağlanacak eşin, diğer eşten daha fazla kusurunun olmaması 
gerekir. Nafaka konusunda kanunda herhangi bir sınırlandırılmaya gidilmemiştir ve nafakaya 
hükmedilirken tarafların maddi durumları göz önünde bulundurulur. Nafakanın ödenme süresi 
konusunda da herhangi bir sınırlama bulunmamakta olup nafaka alacaklısı kişi bir iş 
bulana, evlilik gerçekleştirene yani nafakaya ihtiyacı kalmayana kadar nafaka ödenmesi 
yükümlülüğü devam eder.

Yoksulluk nafakası yukarıda da vurgulandığı üzere, boşanma sürecine girecek eşlerden 
birinin ihtiyaç duyması halinde, diğer eş tarafından ödenen nafaka türüdür. İştirak 
nafakası ise çocuğun velayeti kendisine bırakılmayan eşin, velayet bırakılan eşe -çocuğun 
bakımı ve eğitimi gibi- temel olarak değerlendirilebilecek masrafların karşılanabilmesi 
amacıyla hükmedilen nafaka türüdür. Kural olarak iştirak nafakası, çocuğun 18 yaşına 
gelmesine kadar ödenir. Çocuk 18 yaşını doldurmuşsa ancak üniversite eğitime devam 
ediyorsa iştirak nafakasının da ödenmesine devam edilir. Yoksulluk nafakasının aksine 
iştirak nafakasında hâkim, tarafların taleplerini değil çocuğun ihtiyaçlarını esas almaktadır.

Hâkim tarafından nafaka kararı verilirken belli zamanlarda belli oranlarda artmasına karar 
verilmiş olabilir. Bunun dışında, tarafların nafaka hükmedilirken içinde bulundukları 
duruma göre güncel durumlarının değişmiş olması halinde, nafakanın arttırılmasına, 
azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verilebilir. Ancak bunun için dava açılması 
gerekmektedir.

Nafakanın ödenmemesi halinde nafaka alacağı, icra yoluyla tahsil edilebilmektedir. (Tedbir 
nafakası hariç) Nafakanın zamanında ödenmemesi durumunda da kişi hakkında 3 aya kadar 
"tazyik" olarak adlandırılan zorlama hapsine hükmedilebilir. Kişinin nafakayı ödemesi 
durumunda tazyik hapsi de son bulur. Nafaka alacağına verilen önem büyüktür; normal 
alacaklarda emekli maaşa haczedilebilmesi için ilgili kişinin muvafakati aranırken nafaka 
alacaklarında bu muvafakat aranmadan da emekli maaşı haczedilebilmektedir. Yine genel 
alacaklarda maaşın ancak dörtte birine kadar haciz konulabilirken nafaka alacağının tamamı 
için maaşa haciz konulabilir.

Temel hatlarıyla değindiğimiz bu konu, daha çok kadının maddi durumunun yaşamını idame 
ettirebilecek seviyede olmamasını merkeze almıştır. Ek olarak belirtmek gerekir ki maddi 
durumu iyi olmayan kadın, bulunduğu şehirdeki barodan adli yardım talebinde bulunarak bir 
avukatla temsil edilmesini sağlayabilmektedir. Bunun en önemli yararı -nafaka çoğunlukla 
ödenmediği için- nafaka alacağının icra yoluyla tahsilini sağlamaktır.

kullanat@meydangazetesi.org

Bu yazı Meydan Gazetesi'nin 44. sayısında yayınlanmıştır.

http://meydangazetesi.org/gundem/2018/03/kullan-at-kilavuz-bosanmalarda-nafaka-uygulamasi/
________________________________________
A - I n f o s Anartistlerce Hazirlanan, anartistlere yonelik,
anartistlerle ilgili cok-dilli haber servisi
Send news reports to A-infos-tr mailing list
A-infos-tr@ainfos.ca
Subscribe/Unsubscribe http://ainfos.ca/mailman/listinfo/a-infos-tr
Archive http://ainfos.ca/tr