A-Infos (nl) Groot Brittanië, Anarchist Federation Organise #67 – pamflet bespreking – Oorlog en revolutie: de Hongaarse anarchistische beweging in de Eerste Wereldoorlog en deBoedapest Commune (1919) [en]

Martyn Everett. Kate Sharpley Library. 28 bladzijdes, geillustreerd met 
portretten van Hongaarse anarchisten. 3 ponden.
Dit jaar markeert de vijftigste verjaardag van de Hongaarse Revolutie in 
1956. Maar Hongarije had in 1919 nog een andere revolutie, in de nasleep 
van de Eerste Wereldoorlog. Martyn Everett beschrijft het ontstaan van 
een anarchistische beweging als een afsplitsing van de Sociaal 
Democratische Partij. Hij gaat dan verder met het beschrijven van andere 
stromingen die ontstonden en de sterke steun die het anarchisme 
tijdelijk had onder Hongaarse boeren. Over belangrijke figuren van het 
Hongaarse anarchisme en het libertaire socialisme, zoals Ervin Szabo, 
Ervin Batthyany, Sandor Czismadia en Jeno Henrik Schmitt, wordt 
geschreven. De ideeën en activiteiten van deze individuen voedden een 
beweging die uiteindelijk aanleiding gaf tot de revolutionaire dagen van 
1918-1919.

Een anti-oorlog beweging werd in 1917 gevormd rond de Galileo Kring, een 
studiegroep van studenten en intellectuelen, en werkplek activisten van 
de syndicalistische propaganda groep waartoe Szabo het initiatief nam.

Agitatie in de fabrieken leidden tot de formatie van de eerste Arbeiders 
Raad aan het einde van december 1917. Ondertussen kregen jonge 
anarchisten toegang tot leger barakken in Boedapest om anti-oorlog 
propaganda te verspreiden. Een algemene staking voor arbeiders raden 
brak in Boedapest in januari 1918 uit. Stakingen en agitatie namen toe, 
ondanks de arrestatie van 50 anarchisten, syndicalisten en 
revolutionaire socialisten.

Een geheime circulaire van de regering berichtte dat: “Vrouwelijke 
arbeiders niet alleen vaak proberen fabrieken te verstoren door de 
productie te onderbreken, maar zelfs vlammende toespraken houden, 
deelnemen aan demonstraties, waarbij ze met hun baby’s in hun armen in 
de voorste rangen lopen, en zich op een schandelijke manier gedragen 
tegenover de vertegenwoordigers van de wet.”

De regering stortte ineen, terwijl stakingen, militaire muiterijen en 
massieve demonstraties zich verspreidden.

In november waren arbeiders milities gevormd. In het begin van 1919 
begonnen landarbeiders en knechten het land te bezetten, terwijl 
arbeiders hun fabrieken over namen. Soldaten raden werden gevormd en de 
werklozen organiseerden massale demonstraties. De coalitie regering 
stortte ineen.

Ondertussen was een Communistische Partij gevormd, oorspronkelijk 
opgezet door teruggekeerde Hongaren zoals Bela Kun, een voormalige 
sociaal democraat die in Rusland een bolsjewiek was geworden. Veel 
anarchisten en syndicalisten geloofden in deze tijd dat de bolsjewieken 
in Rusland een libertaire revolutie uitvoerden, en ze sloten zich aan 
bij de nieuwe partij. Deze illusies begonnen een beetje te schudden toen 
Kun, op bevel van Lenin, een fusie tussen de Communistische Partij en de 
Sociaal Democratische Partij (een partij die pro-oorlog was geweest, en 
de revolutionaire beweging die ontstond had aangevallen) organiseerde. 
De veel grotere sociaal democraten slokten in feite de Communistische 
Partij op. Sommige anarchisten stapten op om de Anarchistische Vakbond 
op te zetten en begonnen met het opzetten van centra’s en het vormen van 
hun eigen milities. Anderen bleven als een libertaire oppositie binnen 
de gefuseerde partij.

Ondertussen was een Socialistische Republiek gevormd, gevolgd door het 
vormen van een Revolutionaire Raad in Boedapest – de Boedapest Commune. 
Terwijl libertaire invloed werd gedemonstreerd in de oproep tot de 
afschaffing van bureaucratie, en de opheffing van het leger, was 
bolsjewistische invloed even duidelijk in de oproep tot land 
nationalisatie, waarbij de oorspronkelijke eigenaren werden benoemd tot 
“commissarissen voor productie”. Dit ontwapende de revolutie op het 
platteland en veroorzaakte afkeer onder de boeren. Kun begon autoritaire 
maatregelen tegen de arbeiders te nemen, riep op tot een toename van de 
productie en liet verschillende syndicalistische militanten arresteren.

Kun’s militaire beleid was net zo rampzalig. Eerder hadden 
revolutionaire milities aanvallende troepen geleid door de Roemenen, met 
de steun van de Franse regering, teruggeslagen. Kun riep op tot een 
vredesverdrag met de Tsjechoslowaakse regering en offerde hiermee 
Slovaakse revolutionairen op die ook waren begonnen met het opzetten van 
een Republiek van Raden.

Dit leidde tot groeiende demoralisatie. Kun en zijn kern van 
bolsjewieken onderhandelden over een veilig vertrek uit Hongarije, 
waarvan anarchisten en oppositionele communisten bewust werden 
buitengesloten. De Boedapest Commune werd in bloed gesmoord en veel 
revolutionairen werden vermoord, sommigen op manieren die deden denken 
aan de Middeleeuwen.

Zoals Martyn Everett opmerkt: “De druk van oorlog, die in Hongarije 
bleef bestaan tot lang nadat die elders in Centraal Europa was 
geëindigd, dwongen ook anarchisten samen te werken met anderen, als ze 
in meer vreedzame omstandigheden andere tactieken zouden hebben gekozen. 
Aangezien crisis de Commune omvatte en de autoritaire houding van de 
sociaal-democratische-communistische alliantie duidelijker werd, 
probeerden leden van de Anarchistische Vakbond een alternatieve, 
onafhankelijke strategie te ontwikkelen, gebaseerd op het verbreden van 
de sociale basis van de revolutie, maar de loop van de gebeurtenissen 
maakte dit onmogelijk.”

Orig: (en) Britain, Anarchist Federation Organise #67 – Pamphlet review 
– War and revolution: the Hungarian anarchist movement in World War I 
and the Budapest Commune (1919).
_______________________________________________
A-infos-nl mailing list
A-infos-nl@ainfos.ca
http://www.ainfos.ca/cgi-bin/mailman/listinfo/a-infos-nl
http://ainfos.ca/nl